Rokossowski Łukasz h. Glaubicz (zm. między r. 1488 a 1490), rycerz, dowódca jazdy. Pochodził z Rokosowa pod Poniecem w pow. kościańskim w południowej Wielkopolsce. Był synem Dziersława (występuje do r. 1446). Miał licznych braci stryjecznych, z których potwierdzeni są Jan, Eliasz, Andrzej, Wawrzyniec, Stanisław i Maciej.

W semestrze letnim 1452 wpisał się R. do metryki Uniw. Krak. («Lucas... de Rocosz»), opłacając 3 gr wpisowego. Dn. 30 IX 1467 król Kazimierz Jagiellończyk zobowiązywał się wypłacić R-emu i jego «comilicia et societate» za «wszystkie lata, w których w ziemiach pruskich zaciężnie służyli» 1 011 fl. węgierskich (z płatnościami połowy na Boże Narodzenie 1468, drugiej – 1469 r.). W r. 1471 dowodził oddziałem 100 konnych podczas wyprawy królewicza Władysława Jagiellończyka po koronę czeską; towarzyszył mu wówczas Andrzej Rokossowski (brat stryjeczny), wiodąc oddział 58 zaciężnej jazdy. Można przypuszczać, że R. brał udział również w tzw. wojnie księżej w Prusach w l. 1478–9; śladem tej właśnie wyprawy są zapewne ciągnące się od r. 1481 spory R-ego z bratem stryjecznym Wawrzyńcem Rokossowskim, któremu «racione serviciis in terra Prussie» obiecywał konia wartości 16 fl., 12 łokci sukna wartości 8 fl. i 5 łokci adamaszku (8 fl.).

W okresach międzywojennych R. działał w zarządzie lokalnym Wielkopolski. Po śmierci star. generalnego Wielkopolski Piotra z Szamotuł objął w grudniu 1473 w imieniu jego następcy Macieja z Bnina burgrabiostwo konińskie, które sprawował do listopada 1475. Wtedy to zapewne wydzierżawił (część?) Królikowo w pow. konińskim, gdzie chyba przeważnie rezydował; jeszcze w r. 1482 kupował na wyderkaf część Wielkołęki i Łąki Jaroszewskiej koło Królikowa. Z okazji tej transakcji nazwany został 20 III 1482 nie tylko rycerzem pasowanym (strenuus miles), ale i cześnikiem poznańskim – nigdy więcej nie wystąpił z tym tytułem. W r. 1485 działał też w sądach pyzdrskim i kaliskim jako wicesędzia z ramienia sędziego kaliskiego Jana Sepieńskiego, podobnie jako wicepodkomorzy w Koninie.

R. wraz z braćmi stryjecznymi spółdziedziczył początkowo w Rokosowie, potem posiadał części w sąsiednich: Bełczylesie, Słowikowie (Sławikowie) i Karcu (Karścu) – część tego ostatniego, jako patrimonium R-ego przysądził mu w r. 1476 od Macieja z Kara sąd ziemski kościański. Przed sądem ziemskim kościańskim toczył liczne procesy. Skazywany wielokrotnie na kary za niestawiennictwo w Kościanie, opierał się próbom ciążenia jego części w Karcu (1481), nie dopuszczał też do intromisji wierzycieli w swe dobra koło Rokosowa. Ostatni raz jako żyjący wspomniany został 22 I 1488, zmarł przed 26 I 1490, kiedy to sąd ziemski w Kościanie umarzał jego zaległe kary sądowe jego synowi Florianowi.

Słown. Hist. Geogr. Ziem Pol., VIII cz. 2 (s. v. Karsiec), VIII cz. 4 s. 135; Gąsiorowski, Urzędnicy wpol.; – Biskup M., Trzynastoletnia wojna z Zakonem Krzyżackim 1454–1466, W. 1967; Gąsiorowski, Urzędnicy zarządu lokalnego; – Album stud. Univ. Crac., I 132; Rachunki królewskie z l. 1471–2 i 1476–8; – AGAD: dok. perg. nr 1330; AP w P.: Księgi Poznań Gr. 9 k. 158, Kościan Z. 15 s. 717, Z. 16 k. 55, 132, 154v., 174, 215v., 216v., 243v., 265, 268, 284v., 290v., 305v., 308v., Z. 17 k. 2v., 23v., 30v., 66v., 74v., 85, 105, 133, 161, 198, Kościan Gr. 2 k. 58, 80v., 95v.; IH PAN w P.: Kartoteka Słown. Hist.-Geogr. Ziem Pol. t. 8 – woj. poznańskie pod Rokosowo.

Antoni Gąsiorowski